“Hãy Làm Một Con Mèo”

Có một đứa bạn từng nói với tôi “Nếu có thể, mày hãy làm một nhà thám hiểm. Nếu không, hãy làm một con mèo”. Lúc đó tôi vừa mất một con mèo, con mèo đã ngồi nhìn tôi khóc qua một lần chuyển trường, một đám tang, và đã để tôi ôm nó thủ thỉ những chuyện buồn vu vơ chẳng biết kể ai. Nó là một con mèo thích lang thang, có lần sẩy chân ngã vào một cái hố sâu gần nhà. Cái hố hôm đó cạn nước do trời đang mùa nắng, con mèo được một bác bảo vệ tốt tính tìm thấy rồi mang trả. Lần tôi mất con mèo, nó lang thang đâu đó cả tuần không về, cũng không được bác bảo vệ bế sang trả về nhà. 

Đứa bạn đó cũng từng có một con mèo, và cũng từng mất đi một con mèo. Hai đứa chủ mất mèo thường ngồi kể với nhau về lũ mèo, và đâu đó trong cuộc trò chuyện là một ước mơ chung kì quặc: mơ được làm một con miêu nhỏ, muốn đi đâu thì đi, muốn về đâu thì về. Những con mèo thường cô đơn, mà dường như chính chúng tự chọn cho mình sự cô đơn đó. Khác với lũ cún “tăng động” ồn ào, những con mèo thường đi lang thang một mình, rút vào một góc ấm áp đầy nắng nào đó để lặng yên mà thưởng thức cái bầu trời trước mắt, hay làm cái công việc ngủ nghỉ đầy tao nhã của chúng nó. Những con mèo, với cái dáng đi quý phái cùng tính cách kiêu kì của chúng, lại sống thật đơn giản. Chúng sẽ tự tìm một chỗ ngủ êm nhất, ấm nhất, rồi chậm rãi nằm lim dim hưởng thụ cuộc đời. Chúng sẽ tự chơi với cái đuôi của mình, tự tạo ra những trò giải trí chỉ dành cho riêng chúng. Đến giờ ăn, chúng sẽ tự gào lên thảm thiết với chủ để báo rằng chúng đang cần một bữa ăn thịnh soạn. Nếu gào mãi không được, lũ mèo sẽ bỏ đi, tự tìm cho mình một con chim sẻ hay một con chuột nhắt xấu số nào đó mà ngấu nghiến ngon lành. Những con miêu ung dung đó tự chọn lấy sự đơn độc đầy độc lập, tự tìm thấy cái chúng muốn, và tự tạo ra điều đó nếu chúng cần.

Con người khó có thể sống như loài mèo. Dĩ nhiên, vì con mèo và con người thuộc hai loài hoàn toàn khác nhau. Không giống như con mèo, con người đòi hỏi cao hơn, nhưng lại chẳng thể tự tìm thấy hay tạo ra được những gì mình muốn. Con người cần những người khác, cần điện thoại, máy tính, sách vở, phim truyện và hằng hà sa số những thứ khác để có thể tận hưởng cuộc sống của mình. Thiếu những thứ đó, con người sẽ chán mà chết mất. Con người không đi lang thang tìm những ngõ ngách mới như con mèo, mà sẽ đặt lưng lên một tấm nệm được nhiều người khác làm nên, cầm một chiếc điện thoại cũng được người khác làm sẵn, và gọi cho một người nào đó tán chuyện để thấy mình không quá cô đơn. 

Có lẽ do tôi và đứa bạn đó tuổi mèo, nên chúng tôi có cảm tình đặc biệt với cái cách chúng sống, với cái bộ lông mềm mại ấm áp và tiếng kêu meo meo đầy kiêu hãnh nhưng cũng đủ phần nũng nịu. Hoặc có lẽ, ai cũng từng ước mình được làm một con mèo tự tại muốn gì làm đó. Chỉ cần tìm được niềm vui trong một việc gì đó, ví như nằm lăn lăn trên cỏ, chúng sẽ làm điều đó một cách thản nhiên, bơ đi bất kì điều gì khác trên đời. Đó là cái đặc quyền chỉ có lũ mèo sở hữu. 

Đứa bạn đó từng an ủi bảo rằng con mèo nhà tôi đi mấy ngày rồi sẽ về, vì cái đám bốn chân ấy lẹ và lanh lắm. Thế nhưng nó không về. Có thể cái sự lanh lợi bơ đời của nó không thắng được cái mưu mẹo của những người chuyên đánh bẫy bắt mèo, cũng có thể nó đã tìm được một góc phố nào đó mới lạ và hay ho hơn cái mái ngói nóng rẫy nhà tôi, rồi lại lang thang đâu đó trên những ngóc ngách mà chỉ một con mèo mới tìm thấy, dấn thân vào những chuyến thám hiểm mới, và tận hưởng sự tự do đầy thoải mái mà con người hiếm khi có được.

Mấy tháng sau đó, con mèo trắng muốt còn lại của tôi cũng đi mất. Tôi trở về nhà với những cơn mưa hè lất phất, ngồi đu đưa trên cái xích đu cũ, mà không có hai con mèo cuộn tròn nằm bên. Cũng vào mùa hè đó, đứa bạn của tôi cũng rũ bỏ hết những trói buộc của cuộc sống, đi về một nơi khác, và có lẽ đang làm một con mèo ung dung tự tại đúng như cách tôi và nó đã từng ước ao.

N.T.H

California, September 16, 2018

“I’ll Never Let Go”- Jeffrey Amor